سوپرهیت و سابکولینگ چیست

سوپرهیت و سابکولینگ

احتمالا در مطالعه و بررسی سیستم‌های تهویه مطبوع، که عمدتا از سیکل تراکمی تبرید بهره می‌برند، اصطلاحات سوپرهیت و سابکولینگ، را زیاد شنیده‌اید. این دو اصطلاح، که در واقع دو فرآیند در سیکل تبرید می‌باشند، جهت محافظت از قطعات اصلی سیکل تبرید، و همچنین کارکرد درست این سیکل به‌کار برده می‌شوند.

آشنایی با چند تعریف مهم, برای درک بهتر سیستم تبرید:

دمای اواپراتور

همان طور که گفته شد مایع مبرد در اواپراتور، با دریافت حرارت از هوا یا سیال تبخیر می‌شود. عمل تبخیر در فشار و دمای ثابتی انجام می‌شود. (البته بجز برای مبردهای زیوتروپیک). به این دمای ثابت ، دمای اواپراتور گفته می‌شود.

فشار اواپراتور

فشار ثابتی که مبرد، در اواپراتور تبخیر می‌شود، فشار اواپراتور، نام دارد. این همان فشاری است، که فشارسنج مکش نشان می‌دهد.

دمای کندانسور

گاز مبرد در کندانسور، با دفع حرارت به محیط بیرون مایع می‌شود. عمل میعان در فشار و دمای ثابتی، انجام می‌شود، (البته بجز برای مبردهای زیوتروپیک).، به این دمای ثابت، دمای کندانسور گفته می‌شود.

فشار کندانسور

فشار ثابتی که گاز مبرد در کندانسور مایع می‌شود، فشار کندانسور نام دارد. این فشار همان فشاری است، که فشارسنج تخلیه نشان میدهد.

دمای اشباع مایع

مقداری آب در یک ظرف را تصور کنید. هنگامی که به آب حرارت داده می‌شود، دمای آن افزایش می‌یابد، تا به 100 درجه برسد، سپس آب شروع به تبخیر می‌کند، در این هنگام دمای آب ثابت می‌ماند، به این دما دمای اشباع مایع می‌گوییم.

دمای اشباع بخار

هنگامی که دمای بخار مقداری کاهش یابد، در یک دمای ثابت شروع به میعان می‌کند، تا آنکه تمام آن مایع شود، به این دما، دمای اشباع بخار می‌گویند.

فشار اشباع

در هر فشاری، مبرد یک دمای اشباع مخصوص دارد. در جداول ترمودینامیکی، این اعداد وجود دارند.

سوپرهیت (SUPERHEAT)

سوپرهیت از نظر لغوی به معنای (فوق داغ) نقطه جوشش یا تبخیز زمانی است، که مایع با گرفتن گرما از حالت مایع به حالت گاز، یا بخار تغییر فاز می‌دهد.

این فرایند زمانی اتفاق می‌افتد، که بخار حاصل شده، با گرفتن گرمای اضافه بالاتر از دمای جوش خود، باشد.

برای مثال فرض کنید، یک مایع مبرد در دمای 40 درجه در اواپراتور تبخیر می‌شود. به طور مداوم دمای بخار مبرد افزایش داده می‌شود، تا به 50 درجه برسد. این افزایش دمای بخار بالاتر، از دمای تبخیر ماده به عنوان سوپرهیت شناخته می‌شود.

محاسبه سوپرهیت در سیکل تبرید:

در واقع فرمول محاسبه سوپرهیت، حاصل اختلاف دمای فعلی، و دمای جوشش، یا تبخیر می‌باشد.

دمای تبخیر دمای فعلی = سوپرهیت

در این مثال سوپرهیت، معادل 10 درجه می‌باشد.

برای محاسبه میزان سوپرهیت در سیکل تبرید لازمست، نوع مبرد مشخص باشد. چرا که اندازه‌گیری سوپرهیت در مبردهای زئوتروپ، با دیگر مبردها تفاوت دارد.

برای محاسبه میزان سوپرهیت، دانستن دو پارامتر ضروریست:

  • 1دمای خروجی اواپراتور
  • 2- فشار اواپراتور (فشار ساکشن)

با قرائت فشار اواپراتور، یا همان فشار مکش کمپرسور، از روی گیج LP به جدول اشباع گاز مربوطه مراجعه می‌کنیم، و دمای اشباع متناظر با آن فشار را، بدست می‌آوریم. با داشتن این دما، و اندازه‌گیری دما در خروجی اواپراتور توسط ترمومتر، می‌توان سوپرهیت را محاسبه نمود :

Te – T@psat = superheat

برای مثال فرض نمائید سیکل تبریدی، با مبرد در فشار مکش 60.2psi در حال کار می‌باشد. دمای خروجی اواپراتور توسط ترمومتر اندازه‌گیری شده، برابر 6 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. میزان سوپرهیت این سیکل را محاسبه نمائید.

Te – T@psat = superheat             6 (Te) 1.1 (T@P60.2)= 4.9c

در مثال بالا، میزان سوپرهیت محاسبه شده 4.9c می‌باشد، که باتوجه به جدول (1-1)، برای کاربرد تهویه‌مطبوع عدد مناسبی می‌باشد.

اهمیت فرآیند سوپرهیت در سیکل تبرید:

فرآیند سوپرهیت در سیکل تبرید، نقش بسیار مهمی دارد، زیرا مبرد پس از تبخیر در اواپراتور، باید به‌طور کامل به حالت گاز درآمده، و سپس وارد کمپرسور شود، چرا که ورود مبرد مایع هرچند اندک، باعث خسارت و خرابی کمپرسور می‌شود.

در دستگاه‌هایی نظیر: چیلر و روفتاپ پکیج که از کمپرسورهای گرانی استفاده می‌کنند، خرابی کمپرسور می‌تواند هزینه بسیار بالایی برای استفاده‌کنندگان داشته باشد.

سابکولینگ (SUBCOOLING)

همان‌طور  که تبخیر و سوپرهیت در اواپراتور اتفاق می‌افتد، چگالش و سابکولینگ در کندانسور رخ می‌دهد.

چگالش زمانی اتفاق می‌افتد، که یک گاز گرمای خود را از دست بدهد، تا به حالت مایع درآید.

در اینجا نیز سابکولینگ یعنی: مایع زیر دمای چگالش خود، سرد شود.

برای مثال: یک مبرد با دمای تبخیر 140 درجه وارد کندانسور می‌شود.

کندانسور این مبرد گازی شکل، را تا دمای 120 درجه خنک می‌کند. (فرض کنیم 120 درجه دمای چگالش مبرد باشد).

در این دما مبرد از حالت گاز به مایع، تغییر شکل می‌دهد، اما خنک‌سازی مبرد توسط کندانسور متوقف نمی‌گردد، و برای مثال تا 105 درجه، این مبرد را خنک می‌کند.

این‌جا می‌توان گفت: 15 درجه ساب‌کولینگ اتفاق افتاده است.

اهمیت فرایند سابکولینگ در سیکل تبرید:

در یک سیکل تبرید فرآیند سابکولینگ، بسیار مهم می‌باشد، چراکه مبرد باید تماما به شکل مایع از کندانسور خارج شده، و وارد شیر‌انبساط شود.

مانند: سوپرهیت فرمول ساب‌کولینگ به شرح زیر می‌باشد:

دمای فعلی- دمای جوش = سابکولینگ

محاسبه سابکولینگ در سیکل تبرید

برای محاسبه میزان ساب‌کولینگ دانستن دو پارامتر ضروریست :

  • دمای مایع خروجی کندانسور
  • 2- فشار کندانسور (فشار دیسچارج)

با قرائت فشار کندانسور (فشار دیسچارج کمپرسور)، از روی گیج HP، به جدول اشباع گاز مربوطه مراجعه می‌کنیم، و دمای اشباع متناظر با آن فشار، را بدست می‌آوریم. با داشتن این دما و دمای اندازه‌گیری شده در خروجی کندانسور توسط ترمومتر، میزان ساب‌کولینگ از رابطه زیر محاسبه می‌شود:

T@psatTc = subcooling

برای مثال فرض نمائید: سیکل تبرید با مبردR22 در فشار کندانسور 236.1psi، در حال کار می‌باشد. دمای خروجی کندانسور توسط ترمومتر اندازه‌گیری شده، و برابر 35 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. میزان ساب‌کولینگ این سیکل را محاسبه نمائید.

T@psatTc = subcooling             45 (T@psat ) – 35 (Tc) = 10c

در مثال بالا میزان سابکولینگ 10درجه بدست آمده است.

در محاسبه ساب‌کولینگ، در مبردهای زئوتروپ نظیر R410,R407  ، با داشتن فشار کندانسور و مراجعه به جدول اشباع مبرد، کافیست  دمای مبرد را در Bubble Point  مشاهده کنید.

شیر انبساط و انواع آن

تجهیزات انبساطی سیکل تبرید

شیر انبساط و لوله مویین، که به طور کلی تجهیزات انبساطی هستند، یکی از چهار جزء اصلی یک سیکل تبرید می‌باشند، و بدون این تجهیزات عملا سیکل کامل نخواهد شد. یک سیکل تبرید شامل کمپرسور, کندانسور, شیر انبساط و اواپراتور می‌باشد.

اجزای اصلی سیکل تبرید تراکمی

امروزه در سیستم‌های تهویه مطبوع، انواع متفاوتی از قطعاتی انبساطی استفاده می‌شود، که در ادامه به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت.

هدف از قطعه انبساطی چیست؟

هدف از این قطعات انبساطی در سیکل تبرید، کاهش سریع فشار مبرد می‌باشد.

این عملیات به مبرد این اجازه را می‌دهد، که سریعا قبل از ورود به اواپراتور، سرد شود.

انواع وسایل انبساطی چیست؟

به طور کلی سه نوع از قطعات انبساطی وجود دارند، که در سیکل تبرید از آن‌ها استفاده می‌شود.

• لوله های مویین ( Capillary Tube )
• شیر انبساط ترموستاتیکی (TXV )
• شیر انبساط الکترونیکی (EXV)

لوله مویی

لوله‌های مویین:

لوله ی مویین لوله ای است، با سایز مشخص، با طول زیاد و پرپیچ و خم، به همراه یک سوراخ ورودی برای دریافت مایع مبردی که، با فشار بالایی  از کندانسور خارج شده است. این دهانه کوچک ورودی، درواقع فشار مبرد در دهانه ورودی را بالا می‌برد، و فشار در خروجی لوله مویین را بسیار پایین نگه می‌دارد. در واقع مبرد با عبور از این قطعه، و با توجه به اصطکاک دیواره آن، فشارش به سرعت کاهش می‌یابد.

این قطعه در سیستم‌های کوچک تهویه مطبوع، با ظرفیت‌های پایینتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، و البته مزایایی از جمله قیمت ارزانتر، سازگاری با تمامی مبردهای فریونی و غیره دارد. البته کنترل نرخ جریان، به دقت دو نوع دیگر نیست، و تنها وسیله‌ای ساده برای کنترل جریان مبرد، به وسیله طول معین و بلندی از یک لوله مسی، با قطر مشخص و اندک است. از آنجاییکه دهانه ورودی مبرد به لوله مویین یک سوراخ ثابت است، بسیار حائز اهمیت است، که سیستم دارای شارژ متناسب مبرد باشد، تا فشار زیادی به لوله مویین وارد نشود، و این قطعه از کار نیوفتد.

شیر انبساط ترموستاتیکی

شیر انبساط ترموستاتیکی:

شیر انبساط ترموستاتیکی برخلاف لوله مویین توانایی تغییر جریان ورودی مبرد در یک سیکل تبرید تهویه مطبوع را دارد.

روش کار به این شکل است که در خروجی اواپراتور یک سنسور و درواقع حباب حرارتی قرارداده می شود که توسط یک لوله به شیر انبساط ترموستاتیکی متصل است. در صورتی که مبرد در اواپراتور کمتر از میزان مورد تقاضا باشد، مبرد گرم شده و پس از خروج از اواپراتور باعث گرم شدن حباب حرارتی می شود. گازی که در این حباب حرارتی وجود دارد، با گرم شدن منبسط شده و از طریق لوله‌ای خود را به فنری که در شیر انبساط ترموستاتیکی قرار دارد می‌رساند. فنر را فشرده کرده و باعث باز شدن بیشتر دریچه ورود مبرد به داخل اواپراتور می‌شود.

در نتیجه مبرد بیشتری به اواپراتور راه پیدا کرده و دما متعادل می‌شود.

درمقابل در صورتی که میزان ورود مبرد به داخل اواپراتور زیاد باشد، دمای مبردی که از اواپراتور خارج می‌شود، پایین تر از حالت معمول است و باعث تغییر حالت گاز داخل حباب به مایع شده و حجم آن کاهش پیدا می کند. این برگشت گاز به داخل حباب فشار را از روی فنر شیر انبساط برداشته و باعث می شود دریچه کمی بسته شده و مبرد کمتری به اواپراتور فرستاده شود.

شیر انبساط الکترونیکی

شیر انبساط الکترونیکی:

این شیر که خود دارای  انواعی است، و هر شرکت با تکنولوژی خاص خود آن‌را تولید می‌کند، یکی از محبوبترین وسیله‌های انبساط در سیستم‌های تهویه مطبوع به شمار می‌آید. بازده‌ای بالا، کنترل دقیق جریان مبرد، ابعاد کوچکتر به نسبت دیگر شیرها و …، از جمله ویژگی‌های اصلی شیر انبساط الکترونیکی است. این شیرها معمولا یک سنسور دمایی در خروجی شیر انبساط و درواقع ورودی اواپراتور، و یک سنسور دمایی در خروجی اواپراتور دارند. مکانیزم عملکرد آن‌ها همانند شیر‌های انبساط ترموستاتیکی می‌باشد، با این تفاوت که سیگنال دریافت برای تغییر در میزان مبرد، توسط یک کنترلر الکتریکی ارسال می‌شود. در واقع درون این شیرها، استپ موتورهایی وجود دارند، که دوران می‌کنند، و باعث باز یا بسته شدن میزان دریچه برای خروج مبرد می‌شود.

استفاده از شیر انبساط‌های الکترونیکی، در سیستم‌های تهویه مطبوع با ظرفیت بالا بسیار متداول است.

این شیرها علاوه بر کاهش هزینه‌های انرژی و افزایش راندمان، می‌توانند با عملکرد خوب خود، به عمر کمپرسور بیافزایند.

تحمل فشار مبردهای جدید، و ابعاد کوچک از دیگر ویژگی های این قطعات می‌باشند.

اخیرا شرکت دانفوس، شیر انبساط الکترونیکی از جنس تماما فولاد ضد زنگ به بازار عرضه کرده است.

خلاصه مطالب:
• شیر انبساط الکترونیکی نمونه جدیدتر، دقیق تر، گرانتر و کم مصرف تر این شیرهاست.
• شیر انبساط ترموستاتیکی به علت قیمت ارزان و تکنولوژی ساخت ساده نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• از لوله‌های مویین در دستگاههای کوچک تهویه‌مطبوع استفاده می‌شود، که میزان جریان مبرد را نمی‌توانند کنترل کنند.
• هزینه های تعمیر و نگه داری بسیار کم در شیرهای انبساط ترموستاتیکی از جمله ویژگی این شیرهاست.

جمع بندی:

در این مقاله به معرفی سه وسیله انبساطی، که در سیکل‌های تبرید تراکمی مورد استفاده قرار می‌گیرند، پرداختیم. وسایل انبساطی یکی از ارکان مهم سیکل تبرید می‌باشند، که نحوه عملکرد و تکنولوژی ساخت آن‌ها در بازده‌ای دستگاه‌ها بسیار تاثیر گذار است. در دستگاه‌های تهویه مطبوع‌ عموما از شیرهای انبساط ترموستاتیکی و الکترونیکی استفاده می‌شود. امیدواریم با خواندن این مطلب آشنایی لازم با این قطعه مهم را پیدا کرده باشید.

 

جهت مشاوره، خرید و یا استعلام قیمت کلیک کنید.

کندانسور چیست

سیستم تبرید تراکمی، پرکاربردترین سیستم برودتی می‌باشد. در این سیستم از چهار دستگاه اصلی، برای سرمایش یا به عبارت دیگر، دفع گرما استفاده می‌شود. این چهار جزء عبارتند از: اواپراتور، کمپرسور، شیر انبساط و کندانسور.

سیکل تبرید

سیکل تبرید

برای آنکه دقیقاً بدانیم کندانسور، در سیکل تبرید تراکمی چه کاری انجام می‌دهد، باید مروری داشته باشیم بر این سیکل.

پس از آنکه مبرد از شیر انبساط عبور کرده، و در اواپراتور با جذب گرما تبخیر شده است، باید گرمای جذب شده را به بیرون دفع کند، تا بتواند مجدداً به شیر انبساط برگردد. لذا پس از عبور از کمپرسور فشار مبرد افزایش یافته، و آماده است تا در دمای بالایی (در حد دمای محیط)، مایع شود. این‌کار در کندانسور اتفاق می‌افتد. پس از خارج شدن از کمپرسور ، گاز فوق داغ مبرد، که فشار بالایی دارد وارد کندانسور شده، گرمای جذب شده را به بیرون دفع می‌کند، و به این ترتیب تبدیل به مایع می‌شود.

کندانسور

کندانسور (condenser) که به فارسی به آن چگالنده، نیز می‌گویند، نوعی مبدل حرارتی است. مبدل حرارتی وسیله‌ای است، که می‌تواند باعث انتقال حرارت بین دو سیال شود، بدون آنکه آن‌ دو با هم ترکیب شوند. طراحی کندانسورهای برودتی, به شکلی است، که مبرد موجود در سیستم به واسطه جذب گرما، تبدیل به گاز شده ، وارد آن شده و توسط سیال دیگری (هوا ویا آب) مایع می‌شود، یا به عبارت دیگر گرما را دفع می‌کند.

همان‌طور که می‌دانیم، دمای میعان رابطه مستقیم با فشار گاز دارد، لذا فشار مبرد  باید به گونه‌ای باشد، که بتواند در دمای هوای محیط مایع شود، و از سمت دیگر برای استفاده بهینه باید اطمینان حاصل کرد، که تمام مبرد به مایع تبدیل خواهد شد، لذا کندانسور را طوری طراحی می‌کنند، که دمای خروجی از آن نسبت به دمای میعان گاز کمتر باشد، درنتیجه به آن سابکولینگ کندانسور گویند.

انواع کندانسور

کندانسور ها در صنعت تبرید انواع مختلفی دارند، که پراستفاده‌ترین آنها  می‌باشد.

 

کندانسور هوایی

در این نوع کندانسور که با نام هوا‌ خنک نیز شناخته می‌شود، مبرد توسط جریان هوا سرد می‌شود. ساختار آن شامل یک کویل یا همان لوله‌های مارپیچی است، که از میان پره‌هایی که به آن فین می‌گویند عبور کرده‌اند. یک فن نیز، جریان هوا را برقرار می‌کند. مبرد گازی با عبور از مسیر لوله‌ها توسط جریان هوای فن سرد شده، و به مایع تبدیل می‌شود. در سیستم‌هایی که به علت ظرفیت بالاتر نیاز به کندانسور بزرگتر با تعداد فن بیشتر دارند، کندانسور را به شکل 7 می‌سازند، تا فضای کمتری اشغال شده، و همچنین از تعداد کمتری فن استفاده شود.

با توجه به آنکه در این کندانسور از آب استفاده نمی‌شود، مشکل خوردگی و زنگ‌زدگی وجود نخواهد داشت.

کندانسور آبی

همان‌طور که می‌توان از اسم آن حدس زد، در این نوع کندانسور از آب برای خنک کردن گاز مبرد استفاده می‌شود. نام دیگر آن کندانسور پوسته لوله‌ای است. دسته‌ای لوله از داخل پوسته‌ای عبور می‌کنند که داخل آن آب (خنک کننده) قرار دارد. با عبور مبرد داغ از پوسته، گرمای آن توسط آب داخل لوله‌ها جذب شده، و باعث میعان آن می‌شود.

نباید فراموش کرد که آب داخل پوسته که پس از جذب گرمای مبرد خود گرم می‌شود، باید توسط دستگاه دیگری که به برج خنک‌کننده معروف است، سرد ‌شود.

از معایب این نوع از کندانسورها می‌توان به خوردگی و رسوب گرفتگی اشاره کرد.

کندانسور دو لوله

یکی دیگر از طراحی‌های کندانسور‌های آب خنک نوع دولوله‌ای آن است، که ساختاری  ساده‌تر از نوع پوسته‌ لوله‌ای دارد. طراحی آن به این شکل است، که یک لوله با قطر کمتر، داخل یک لوله با قطر بیشتر قرار دارد. در داخل لوله‌ کوچکتر آب (خنک کننده)، و در مجرای بین دو لوله مبرد (خنک شونده) جریان دارد. به این ترتیب با جذب حرارت مبرد توسط آب میعان انجام می‌شود.

cooling tower

کندانسور تبخیری

در این نوع از کندانسور‌‌ها هم از آب و هم از هوا، برای خنک‌سازی استفاده می‌شود. طراحی آن تقریباً شبیه نوع هوایی است، با این تفاوت که علاوه بر جریان هوا، آب نیز بر روی لوله‌ها پاشیده می‌شود. لوله‌هایی مارپیچی وجود دارند، که با عبور مبرد از لوله‌ها فن جریانی از هوا را بر روی آن‌ها می‌دمد، به‌طور هم‌زمان آبی که توسط برج خنک‌کننده سرد شده، توسط مجراهایی بر روی لوله‌ها پاشیده می‌شود. مجموعه آب و هوا باعث میعان مبرد می‌شوند.

کندانسور استاتیک

یکی از ساده‌ترین نوع کندانسور، مدل استاتیک یا ایستا می‌باشد. لوله‌هایی مارپیچ بدون هیچ‌گونه اجزای دیگری با در مجاورت هوا قرار‌گرفتن، باعث میعان مبرد می‌شوند. از موارد کاربرد آن می‌توان به یخچال‌های خانگی اشاره کرد.

رسيور چیست؟

رسيور يك مخزن فولادی كوچک است، كه مبرد مایع را در خود نگه می‌دارد. هنگامی كه از يک كندانسور، بدون سابکولینگ استفاده می‌شود، لازم است تا مبرد مایع شده در مخزنی به نام رسيور جمع شود. رسيور همچنين می‌تواند تمام گاز مبرد موجود در سيستم را در وضعيت پمپ داون در خود ذخیره كند.

رسيور روی خط مايع و بين كندانسور و فيلتر دراير نصب می‌شود، و در سيستم‌هايي كاربرد دارد، كه حجم اواپراتور در مقايسه با كندانسور زياد، و محدوده عملكرد وسيعی موردنظر باشد، و يا سيستم‌هايی كه عمليات پمپ داون در آنها پيش‌بينی شده‌است.

جمع‌بندی

در این مطلب ابتدا با کندانسور، و نقش آن در ،تراکمی آشنا شدیم. سپس با معرفی انواع آن، روش‌کار هر کدام را دیدیم. طراحی‌های مختلف هر کدام مزایا و معایب خود را دارند، که برحسب نوع کاربردشان انتخاب می‌شوند. هدف نهایی در هر طراحی کندانسور آن است، که با کمترین ابعاد بیشترین بازده‌ای ممکن را داشته باشد.

 

جهت مشاوره، خرید و یا استعلام قیمت کلیک کنید.

کنتاکتور، اجزا و قطعات مدار قدرت

 

کنتاکتور

کنتاکتور یا همان اتصال دهنده‌ی کمپرسور,  ضمن این که مهمترین قطعه از مدارهای فرمان الکتریکی است ، نوعی کلید مغناطیسی به شمار می‌آید, که در واقع پل ارتباطی بین مدار قدرت و مدار فرمان می‌باشد. در صورتی کنتاکتور امکان عبور جریان الکتریکی به بخش  واحد تراکم را می‌دهد, که فرمان به کنترل کننده ها جهت روشن شدن کمپرسور ارسال شده باشد. قطع و وصل کردن مدار‌های قدرت یکی از مهم ترین وظایف کنتاکتور(Contactor)   است,این قطعه از سه عامل برای انجام این کار استفاده می‌کند. خاصیت آهنربایی خود ، نیروی الکتریکی و نیروی مغناطیسی. کنتاکتور با استفاده از این خاصیت تعدادی کنتاکت را به یک دیگر وصل, یا از یکدیگر جدا می‌کند. در صورت وجود جریان اضافه,و یا اتصال کوتاه, کنتاکتور به تنهایی هیچ گونه محافظتی را نمی‌تواند در دستگاه ایجاد نماید.

اجزا و قطعات مدار قدرت:

۱- فیوز :

جهت مراقبت از هادیها و مصرف کننده‌های چیلر, در مقابل اتصالات کوتاه  Short circuit, و اضافه بار و نوسانات, فیوزها که جزء قطعات الکتریکی در تابلو برق هستند, ایفای نقش می‌کنند و این حفاظت را انجام می‌دهند. فیوزها از دونوع تشکیل شده اند:

تندکار

فیوز تندکار نوعی از فیوز می‌باشد , که در صورتی که جریان اضافی بخواهد وارد مدار الکتریکی گردد, به سرعت وارد عمل شده و مدار را قطع می کند.

کندکار

نوع دیگری از فیوزها, فیوز کندکار است, که وظیفه ی مراقبت از مصرف کننده های موتوری در مقابل نوسانات جریان برق را داراست.

قابل ذکر است که در زمان استارت موتور, فیوزهای کندکار نقشی اساسی دارند. و‌آن‌هم درست در زمانی است که, موتور می خواهد به دور نامی خود برسد. در‌این لحظه در مقابل جریانات اضافی مقاومت نموده, و بعد از اتمام فعالیت موتور در مقابل این جریان مازاد عمل کرده, و مدار را قطع می کند.

فیوز زمانی دچار سوختگی می‌شود که, جریان مدار از‌حد مجاز بیشتر گردد, با این کار ارتباط الکتریکی را قطع می‌کند, تا وسایل موجود صدمه‌ای نبیند.

۲- رله ی بی متال یا رله ی اضافه بار حرارتی

برای حفاظت از موتورهای الکتریکی, در مقابل اضافه بار, از رله‌های حرارتی  ( دمای بیش از حد مجاز ) از بی متال استفاده می شود. این قطعه همراه کنتاکتور نصب می‌گردد. اساس کار این رله‌ها, بر پایه اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز به کار رفته است. بیمتال در صورت ایجاد اضافه بار،  خود مستقیما مدار را قطع نمی‌نماید, بلکه به کنتاکتور فرمان قطع را می‌دهد. از آنجاییکه بیمتال فقط وظیفه ی حفاظت از جریان حرارتی در مدار  را برعهده دارد, لذا برای حفاظت و کنترل میزان جریان مغناطیسی, در کنار بیمتال باید از فیوز مینیاتوری نیز استفاده کرد.  وظیفه اصلی این قطعه در چیلرها ، محافظت و مراقبت از کمپرسور در برابر جریان حرارتی می باشد بی متال‌ها به جهت حساسیت عملکرد باید هر از چند گاهی چک شوند, و در صورت نیاز تعویض گردند.

طرز کار بیمتال

هنگامی که از بیمتال جریان برق عبور کند, دو فلز گرم می‌گردد, و در نتیجه طول آنها افزایش می‌یابد. در این جابه دلیل اینکه ضریب انبساط یکی از فلزات از دیگری بالاتر است ، دو فلز به طرف فلزی که ضریب انبساط طولی کمتری دارد خم شده, و  باعث حرکت بی‌متال به یک طرف می‌شود. در نتیجه‌ی مسیر عبور جریان, کنتاکتها باز و مدار قطع می‌گردد. حرکت بی‌متال ممکن است تدریجی, و یا با استفاده از یک صفحه فلزی, ممکن است سریع باشد.

قسمت‌های مختلف یک رلهٔ حرارتی عبارتند از؛
1-تیغه‌های اتصال به کنتاکتور
2-ترمینال‌های اتصال به کابل موتور
3-ترمینال مشترک مدار فرمان
4-پیچ تنظیم جریان
5-ترمینال‌های باز و بستهٔ مدار فرمان
6-پیچ تغییر وضعیت
7-دکمهٔ برگشت وضعیت
۳-تایمر رله:

تایمر یا تایم رله از دیگر بخش‌های الکتریکی تابلوی برق چیلر بوده, که موجب انتقال برق ورودی به دو ترمینال مختلف ,و در مدت زمان معین و مشخص انجام می‌شود.

راه اندازی و کارکرد الکتروموتور، از کاربردهای مهم این بخش تلقی می گردد. در چیلرها اغلب از تایمرهای نیوماتیکی یا تایمرهای الکترونیکی استفاده می‌کنند.

4-پی ال سی(PLC),  یا کنترل کننده ها

پی ال سی ها یا کنترل کننده ها  به دو صورت سنتی و هوشمند موجود هستند  و نوع آن در چیلر‌ها, بستگی به سلیقه‌ی طراح دارد. این بخش فرمان ها و دستورات لازم برای کارکرد و کنترل اجزای مهم چیلر, مانند: فن‌های کندانسور, و کمپرسور را ارسال می‌کند.

این کنترل کننده‌ها هم, فرمان‌های دیجیتال را از کلیدها, و هم فرمان‌های آنالوگ را از سنسورهای دما و فشار دریافت می‌کنند. این قسمت پس از دریافت فرمان‌ها از موارد ذکر شده, طبق برنامه‌ی نصب شده بر روی هر یک از آن‌ها, ( کلیدها و سنسورهای دما و فشار ) ، به پردازش فرامین پرداخته, سپس آن را به خروجی‌ها منتقل می‌نماید.

۵- کلید کمپکت

محافظت از مدار در مقابل اضافه بار, یا اتصال کوتاه  در نتیجه‌ی جریان مغناطیسی, و حرارتی, بر عهده‌ی کلید کمپکت یا کلید اتوماتیک می‌باشد. این وسیله یکی دیگر از اجزای تابلو برق چیلر می‌باشد,  که در صورت این اتفاق, مدار بصورت خودکار توسط این کلید قطع می‌گردد. این کلیدها در قطع و وصل تابلوهای توزیع و فیدرهای قدرت نیز کاربرد بسیار زیادی دارند.

انواع کلید کمپکت :

الف) کلیدهای کمپکت  : MCCB یا کلیدهای کندکار با قدرت قطع بالا ، دارای مدل های قابل تنظیم (Adjustable) و مدل های ثابت (Fixed)

ب) کلیدهای کمپکت : MPCB تنظیم مولفه هایی چون ضریب جریان راه انداز، بار اضافی، جریان نامی، ضریب جریان اتصال کوتاه، زمان تحمل جریان راه انداز، اثرات گرمایی با تکیه بر تکنولوژی پیشرفته در الکتروموتورها برعهده ی این کلید است .

۶- رله کنترل فاز

برای مصرف الکتروموتورها, و مصرف کننده‌های سه فاز, از رله کنترل فاز استفاده می‌گردد.

چنانچه مشکلاتی مانند:  افت شدید و یا افزایش ولتاژ,  دو فاز شدن و نوسان‌های زیاد, برای تجهیزات الکتریکی پیش بیاید, رله‌ی کنترل فاز نقش خود را که همان مراقبت از این تجهیزات است, ایفا می‌کند.

۷- چراغ سیگنال

مشخص شدن وضعیت روشن و یا خاموش بودن بخش های مختلف, با چراغ های سیگنال می‌باشد.

۸-چراغ هشدار

در صورتی که مشکلی پیش بیاید, چراغ هشدار روشن شده, و اعلام خطر می کند.

برخی از چراغ‌های هشدار, دارای سیستم هشدار صوتی نیز هستند.

۹- ترمینال

ارتباط بین بخش‌های داخلی تابلو برق, با قطعات خارجی تابلو, بوسیله‌ی ترمینال میسر می‌گردد.

جهت تقسیم و پل زدن مدار‌های برقی, در تابلو  از ترمینال استفاده میشود. این قطعه باید به تابلو بچسبد, تا جلوی اتصالات غیر مترقبه گرفته شود.

۱۰-کابلشو

سر سیم‌ها و کابل‌ها به ترمینال‌ها و پایه پیچ‌‌ها, توسط کابلشو به یکدیگر متصل می‌شوند.

ویژگی مهم کابلشو در این است,هنگامی که سیم ها و کابل ها را بهم وصل می‌کند, از شل شدن اتصالات و در نتیجه بالا رفتن غیر نرمال آمپر جلوگیری می نماید.

۱۱-میکروسویچ

نوعی از کلید قطع و وصل, که نسبت به فشار حساسیت فوق‌العاده‌ای دارد, و با فشار کم واکنش نشان می‌دهد, میکروسویچ‌ است.

جهت قطع و وصل برق موتور در چیلر از سویچ استفاده می‌شود. زمانی‌که برق کارخانه قطع می‌شود, برق موتور چیلر نیز توسط میکروسوئیچ قطع می‌گردد, و هنگام وصل شدن مجدد, موتور چیلر دیگر روشن نمی‌شود, بلکه باید مجدداً توسط شخص راه‌اندازی شود.

جهت به کار گرفتن این نوع کلید,حتما باید از رله مغناطیسی استفاده کرد.

۱۲-داکت کابل

تمامی سیم‌ها و کابل‌های تابلو برق, در محفظه‌ای به نام داکت کابل نگهداری میشود.

این محفظه علاوه بر نگهداری از کابل‌ها, در مقابل فرسودگی موجب حفظ ظاهر تابلو برق هم می‌شود, و به آراستگی و نظم آن کمک زیادی می‌کند.

 

جهت مشاوره، خرید و یا استعلام قیمت کلیک کنید.

تابلو برق و اجزا آن

از اجزای مهم و اصلی و قلب تپنده ی چیلرهای جذبی و تراکمی, می توان به تابلو برق اشاره نمود. این بخش با اجزایی که دارد می تواند, جهت بالا بردن عملکرد  و افزایش طول عمر چیلر,  وسیله ی بسیار مهمی تلقی گردد. پس زمانیکه می خواهیم برای سرمایش ساختمان از چیلر استفاده نماییم ، باید به این بخش توجه ویژه ای داشته باشید.

وظیفه ی تابلو برق :

همانطور که می دانید چیلرها ، برق بالایی مصرف می نمایند لذا جهت تامین برق مصرفی ، کنترل و نظارت ، توزیع متعادل و مناسب جریان برق از تابلو برق با تجهیزات کامل استفاده می شود.

از بین تمامی اجزا چیلر، کمپرسور که یکی از اجزای اصلی چیلر می باشد, به برق بیشتری نیاز دارد. پس بررسی منبع تامین برق این بخش و کنترل آن, از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بهتر است وسیله ای که برق را به کمپرسور می رساند و سپس باعث فعالیت دیگر بخش ها می‌شود, با دقت بشناسیم, و اجزا و کارکرد آن را بررسی کنیم.

در چیلرها تمامی سیم کشی و کابل کشی مدار فرمان و مدارهای قدرت, پس از عبور از لوله های خرطومی یا کانالهای مخصوص به جعبه ای فلزی به‌نام تابلو برق, ارتباط پیدا می کنند, که از این مرکز می توان مدارهای الکتریکی, و کنترل چیلر را مورد بازرسی و کنترل قرار داد.

تابلو برق با اجزای خود یک وسیله ی کمکی برای چیلر محسوب می گردد, و جریان الکتریکی را به صورت منظم میان کلیه مصرف کننده های چیلر توزیع و پخش می نماید. چنانچه به موقع از این وسیله در کنار سیستم های گران قیمت تبریدی استفاده شود, می توانیم بطور مداوم عملکرد اجزای آن را زیر نظر داشته, جلوی خسارت های بزرگ را بگیریم و از وقوع آسیب های جدی به آن‌ها جلوگیری کنیم. هر چه کیفیت مواد اولیه‌ی اجزای تابلو برق بهتر باشد, این خطرات کمتر به وجود می آید. در مدار‌های  تابلو‌ برق جریان ورود ی و خروجی سیستم کنترل می گردد. تا هر خط خروجی بیش از حد مجاز جریان مصرف نکند.

آشنایی با اصطلاحاتی نظیر: Incoming, Busbar, load

ورودی و تعذیه کننده اصلی در تابلو برق چیلر, Incoming است که, بخش مهمی در نقشه تابلو برق چیلر محسوب می‌گردد. رابطی که بین ورودی و مصرف کننده قرار گرفته, و موظف است که تقسیم و توزیع جریان برق را انجام دهد, Busbar نام دارد. میزان جریان برق مصرف شده و خروجی یک سیستم را, با کلمه load اطلاق می کنند.

اجزای تابلو برق چیلر :

اجزای تابلو برق چیلر ، به نوع چیلر و طراحی شرکت سازنده‌ی آن بستگی دارد, که بر همین اساس می‌تواند اجزای مختلفی داشته باشد.

این اجزا به دو دسته‌ی اجزا و قطعات مدار فرمان  و اجزا و قطعات مدار قدرت, در نقشه تابلو برق چیلر تقسیم می‌شود.

مدار فرمان

توزیع و تقسیم جریان الکتریکی  میان مصرف  کننده ها ی چیلر که  وظیفه ی مهمی به شمار می رود ، بر عهده ی قطعات مدار فرمان می باشد.

اجزا و قطعات مدار فرمان در نقشه تابلو برق چیلر موارد زیر است :

• شینه ها

در مدار فرمان چیلر ها ، رابطی وجود دارد که جریان الکتریکی را از کلیدها به مصرف کننده ها می‌رساند, و در حقیقت میزان جریان مورد نیاز بخش های مختلف چیلر را فراهم می سازد.

جنس این شینه ها از مس می‌باشد, و به عنوان هادی الکتریکی در چندین مدار ، اتصال ایجاد می‌نماید.

کلیدهای ورودی

راه اندازی چیلر و شروع بکار بخش های دیگر سیستم به ویژه,کمپرسور  ،  به میزان جریان برق بستگی دارد.  چرا که در میان قطعات چیلر کمپرسور, بیشترین میزان برق را مصرف می‌نماید.

این قطعه در چیلرها به دلیل نقش موثری که در مقابل اتصال های کوتاه و نوسانات جریان برق دارند, به محافظت شدیدی هم  نیاز دارند.  کلیدهای ورودی  به عنوان محافظ جریان الکتریکی در تابلو برق چیلر, نقش خود را ایفا می‌نماید.

 

جهت مشاوره، خرید و یا استعلام قیمت کلیک کنید.